Minggu, 18 November 2012

Teks Pasambahan


PASAMBAHAN MANJAPUIK MARAPULAI  
(Dialog Menjeput Penganten Pria)

Pasambahan ini berasal dari Kecamatan Padang Barat, Kota Padang, Sumatera Barat. Dalam pasambahan manjapuik marapulai ini, pihak yang menanti (tuan rumah) adalah suku Caniago, dengan penghulu Datuak Rajo Malano sedangkan pihak yang datang adalah suku Tanjuang  dengan penghulu Datuak Sinaro. Tuan rumah adalah keluarga marapulai yang datang adalah pihak keluarga anak daro (penganten putri).

 ------------------------------------------------------------------------------------------
I  
Dt. Sinaro   : 1)  Assalamualaikum Angku Datuak.
Dt. Malano :  2) Wa’alaikum salam.            

Dt. Sinaro   :  3) Kapado Datuak Rajo Malano.
Dt. Malano :  4) Manitahlah  Angku.

Dt. Sinaro   :  5) Ado nan disampaian, sirieh Datuak.
Dt. Malano :  6) Sampaianlah.

Dt. Sinaro   :  7) Sirieh dalam carano kapado Datuak
Dt. Malano :   8) Yo Angku
Dt. Sinaro  :  9)  Kok Sirieh minta dicabiak, kok pinang mintak digatok, kok gam bia minta dikupia, kok sadah minta dipalik karajo nan bapokok silang nan bapangka, untuak urang sumando-manyumando di Caniago.
                        10) Itu nan kaba Datuak.

Dt. Malano :    11) Sampai dek Datuak?
Dt. Sinaro   :    12) Alah sado nan alah.

Dt. Malano :    13) Tapi, ditantangan taratik mujilih, lelo jo sopan, maaf dipintak, ka Angku datuak parundingan dipulangan. Parundingan nan kadipulangan ka bakeh Angku Datuak, kok tadi lah samo kito danga parundingan Angku Datuak ka kami silang nan bapangka karajo nan bapokok.
14)   Kok didanga alah elok bunyi, kok dipandang alah rancak rupo. Lah elok susunan nan bak sirieh, lah elok bareh nan bak sumpik.
15)   Jikok mamakai nan sapanjang adat, marangguih sapanjang pusako, limbago gayuang mangandak-i sambuik, limbago kato mangandak-i jawab.
16)   A baa nyo lai nan iko nanko kini, karano kami lah baduo batigo, kami ambiak jalan maulah kato baiyo.
17)   Mananti Angku Datuak.
Dt. Sinaro   :   18)  Lai Angku, nanti ko Angku Datuak
=====================================================================
Jeda, Dt Malano bermufakat dengan orang semenda nan ninik mamak dari suku Caniago. Setelah didapat hasil mufakat, Dt Malano manyampaikan kepada Dt. Sinaro.    
-------------------------------------------------------------------------------------------
II
Dt. Malano :    19) Ka bakeh Datuak Sinaro 
Dt. Sinaro   :    20) Iyo, manitahlah.

Dt. Malano :   21) Tadi panek baranti, patang bamalam, parundingan kito antaro jo Angku Datuak.
Dt. Sinaro   :    22) Iyolah.
  
Dt. Malano :    23)  Datuak mancari bulek nan sagiliang, pipih nan satapiak. Bulek nan kami giliang, pipih nan kami tapiak.
                            24)  Tantang sinan pamintaan Angku Datuak, sirieh nak mintak dicabiak, pinang mintak digotok.
Dt. Sinaro   :    25)   Iyo Angku datuak.

Dt. Malano :    26)  Gambia minta di pipia.
Dt. Sinaro   :    27)  Bana Angku Datuak.

Dt.Malano  :    28)  Kok lai nan takana di ati nan tak ilang dimato, di kami, jauah   manjalang, ampia manuruik. Katakah itu bana parundiangan ko.
Dt. Sinaro   :   29)   Bana Angku Datuak.

Dt. Malano :   30)   Kok didanga parundingan Angku Datuak  nan taserak di muko kami, nan tatabua di muko nan banyak, indak ado kurang ka panukuak, senteang ka pambilai. Bana ka paambo lain.
Dt. Sinaro   :   31)   Iyo Angku Datuak.

Dt. Malano :   32)   Bana ka paambo lain, di silang  nan bapangka karajo nan bapokok, iyo bana.
33)          Sirieh lah kami cabiak, pinang lah kami gotok, gambia lah kami  pipia.
-------------------------------------------------------------------------------------------
III
34)          Karano rokok nan sabatang ko alah abiah, siriah sakapua lah  masak kok lain an takana di ati, nan tak ilang di mato, di Angku jauh manjalang ampiang menurut, lah rancak dikatangahkan Angku Datuak!
35)   Sakian parundingan. 
Dt. Sinaro   :   36) Tasabuik dalam kabanaran Angku Datuak tadi, dek kami kini ko ah, kilek baliuang lah kaki, kilek camin ka muko, adat lah kami isi, limbago lah kami tuang, tapi
36)  Kami ateh namo disuruah disarayo dek urang sumando suku Tanjuang manjapuik anak kamanakan baliau untuak ka jadi urang sumando di suku Tanjuang nan banamo Sawirman Karajo nan bapokok silang nan bapangka Angku Datuak.

Dt. Malano :   38) Lah sampai dek Angku Datuak.
Dt. Sinaro   :   39) Alah sado nan alah, Angku Datuak.

Dt. Malano :   40) Tapi tantangan taratik jo majilih, lelo jo sopan, maaf dipintak jo parundingan. Parundingan nan kapanjalang Angku Datuak, nan manjadi buah kabanaran di Angku datuak ka kami silang nan bapangka karajo nan bapokok.
                        41) Karano lah tasuruah tasirayo kami dikampuang nan batuo, nagari nan bapangulu, di rumah nan batunganai, adat sumando manyumando, lareh bakaik, jatuah bajuluak, datang iyo bajapuik, adaik diisi limbago batuang. Iyo  bana tantangan anak kamanakan Angku, si Sawirman, kan itu bana?
Dt. Sinaro:     42) Bana Datuak.

Dt. Malano:   43) Tapi ka bakeh Angku Datuak juo. Kok disimak-an kabanaran dari Angku Datuak nan tatabua di muko rapek, nan taserak di muko nan rami, indak ado kurang ka panukuak, indak ado senteang ka pambilai.
Dt. Sinaro  :   44)  Bana Angku Datuak.

Dt. Malano:   45) Jo bana kaambo lalu. Bana kapaambo lalu di kami, silang nan bapangka karjo nan bapokok.
                        46) Karano kami lai baduo batigo Angku Datuak ’ah,  iyo bana bak kecek urang ko eh, nak siang bak ari, nak tarang bak bulan. Kami caliak dulu adat baisi limbago dituang  ko, Angku Datuak ’ah.
Dt. Sinaro   :   47) Rancak bana Mak Datuak.
=====================================================================
Jeda Dt. Malano bermufakat dengan niniek mamak pihak marapulai, untuk menjawab permitaan Dt. Sinaro. Setelah mufakat didapat Dt. Malano menyampaikannnya kepada DT Sinaro.

IV
Dt. Malano :  48) Iyo ka bakeh Nahu Datuak juo.
Dt. Sinaro   :  49) Manitahlah Mak Datuak.

Dt. Malano :   50) Tadi panek baranti, patang bamalam, parundingan kito di Angku Datuak.
                        51) Karano adaik ka Angku Datuak isi, limbago ka dituang, tantang pambaoan Angku Datuak, karano adaiak ko iyo lah lamo, pusako ko lah usang, lamo koknyo ragu, usang kok nyo lupo, nak baliak balenggong di kami, di silang nan bapangka karajo nan bapokok.
                        52) Tantangan parmintaan Angku, kok iyo lah kami karajokan. Tantangan pambaoan angku, karano adaik ka Angku isi, limbago ka Angku tuang. Iyo bana adaikko lah lamo, pusako lah usang.
53) Iyolah di barih Angku mamaek, di takuak Angku manabang.
54) Iyolai nan iko nangko kini. Jan siang baabih ari, malam baabih minyak, tantangan si marapulai, iyo mananti bakain Angku Datuak ,ah.

Dt. Sinaro   :    55) Sampai Angku Datuak.
Dt. Malano :    56) Dibilang alah.

Dt. Sinaro   :    57)  Kandak lai ka buliah, pinta lai ka balaku, lah sanang pulo ati kami  Angku  Datuak.
58)        Tadi ado nan takilek di ati nan takilan di mato namonyo Angku Datuak ah, kok kete banamo gadang bagala. Namonyo si Sawir-man,
59)         Sia kolah gala, ka urang Sumando kami tu, nak kami imbaukan di pasa nan rami, nak kami gambuakan di lorong nan gadang
60)     Sakian kaba Angku Datuak.

Dt. Malano :   61) Sampai dek Angku Datuak?
Dt. Sinaro   :   62) Sampai Angku Datuak.

Dt. Malano :   63) Kok disimak-an parundingan Angku Datuak, nan taserak di muko nan rami, rah rancak susun bak sirieh, lah elok barek dek sukek.
64) Kok mamakai sapanjang adaiak, marungguih sapanjang pusako. Tantu gayuang mangandak-i sambuik, kato mangandaik-i  jaweab.
65) Kok pituah di nan pandai, pitunjuak di nan tuo. Jikok mamakai sapanjang adaik, marungguih sapanjang pusako, ukuran surang iyo bauleh Angku Datuak, ukuran samo bapaiyoan.
66) Baa nyolai nan baitu nangko kini, karano kami lai baduo batigo, nak kami pa iyokan lah rundingan Angku Datuak   dilatak-an samantaro, baa kolah?
Dt. Sinaro   :   67) Rancak bana Angku Datuak.
=====================================================================
Jeda Dt. Malano bermufakat dengan anggota keluarga pihak marapulai untuk menentukan gelar marapulai yang diminta oleh Dt Sinaro tadi. Setelah  mufakat di dapat, Dt. Malano menyampaikan hasil mufakat tersebut kepada Dt. Sinaro.
-------------------------------------------------------------------------------------------
V
Dt. Malano :  68) Jadi, kabakeh Dt. Sinaro.    
Dt. Sinaro   :  69) Manitahlah Angku Datuak.

Dt. Malano :  70) Tapi taratik jo mujilih, lelo jo sopan, maaf dipintak jo parundingan ka panjalang Angku. Parundingan nan kapanjalang Angku, tadi panek baranti, patang bamalam. Parundingan antara kito jo angku, iyolah nak mancari bulek nan sagiliang, pipih nan satapiak. Tantangan nan ka manjawab kato nan ka mannyam-buik  gayuang.
71) Kok di Angku kandak babari, pintak bapalakuan.
72) Kok di kami tumah bulek lah gami giliang, pipieh lah kami tapiak tantangan marapulai, sungguahpun iyo ka Angku Datuak   Sinaro rundingan di pulangkan, mako sarapeknyolah angku pangulu nan gadang basa batuah, sado nan rapek bakarapatan, malainan saisi rumah.
                        73) Indak dibilang diatok iyo bagala, pambilang paatok pamuliakan sambah. Sambah dipulangkan pado Allah, panitahan diparirikan di Angku Pangulu Nan Gadang Basa Batuah, ujuang panitahan dipulangkan kapado Angku Dt. Sinaro.
                       74) Panitahan yang akan dipulangkan madok ka Dt. Sinaro: sajak samulo sumua di kali, rantiang dipatah, adaiak tadiri dalam nagari. Jikok mamakai nan sapanjang adaik, paneh dibari baasa, hujan bari bapuhun, silang dibari bapangka, karajo dibari bapokok.
75) Kok mamakai sapanjang adaiak, marungguih sapanjang pusako, ado duo jalan nan dituruik, nan partamo jalan karano Allah, kaduo jalan karano dunia.
Dt. Sinaro   :   76) Bana Angku Datuak.

Dt. Malano :   77) Kalau manuruik jalan karano Allah, ati’ullaha wa atiurrasul, ikut kamu akan Allah, ikut kamu akan Rasul. Jikok mamakai jalan karano dunia, tumbuah sarupo iko kini, tumbuah mangko disiang, lah ado mako ditimbang, ketek banamo gadang bapakarajaan.
78) Tumbuah sarupo iko kini, bak pituah Angku Datuak juo, tentang si pihak si marapulai, ketek banamo gadang bagala.
Dt. Sinaro   :   79) Bana Angku Datuak.

Dt. Malano :   80) Ketek banamo itu ibu dengan bapak, gadang diagiah gala, itu utang nagari nan bapangulu, kampuang nan basuku.
Dt. Sinaro   :   81) Bana Angku Datuak.

Dt. Malano :   82) Nan ka disampaikan ka Angku Datuak namonyo kini tu, di kajian alek, iyo bana?
Dt. Sinaro   :   83) Bana Angku Datuak.

Dt. Malano :   84) Tantangan di pihak si marapulai, ketek banamo, namonyo si Sawirman, gadangnyo bagala, iyo diagiah gala Sutan Rajo Ameh. Sirieh minta dicabiak, pinang minta digotok, nan diimbauan di labuah nan rami di pasa nan golong.
                        85) Sakian Angku Datuak ‘ah. 

Dt. Sinaro  :    86) Sampai Angku Datuak? 
Dt. Malano :   87) Bilang alah.

Dt. Sinaro   :  88) Kalau ba itu sanang pulo ati kami.
=====================================================================
VI
89) Kini, kok siang ba habiah hari, kok malam bahabih minyak Angku Datuak, kok duduak biaso panek, kok tagak biaso paniang.
90) Manuruik papatah Minang Angku Datuak:`
Anak urang di Bukiktinggi
Pai mangaleh ka Sungai Pua
Sinan urang mambuek loyang jo timbago
Tolong tunjukkan de Angku Datuak jalan keluar
Nak sanang ati, nak sajuak dala kiro-kiro
                        91) Nak duo pantun sairiang ko Angku Datuak ah,
Kayu kalek di Marapalam
Tumbuahnyo di balakang rumah
Indak biaso si alek nan malam
Antah ko urang nan punyo rumah
                        92) Sakian kaba Angku Datuak

Dt. Malano :   93) Lah sampai Angku Datuak?
Dt. Sinaro   :   94) Sampai.

Dt. Malano :  95) Tapi tantang tarati jo mujilih, lelo jo sopan, maaf dipintak jo parundingan Angku Datuak. Parundungin nan kapanjalang Angku Datuak, nan ka tangah, nan tatabua di muko rapek, nan taserak dimuko rang banyak.
                       96) Jiko mamakai nan sapanjang adaik, ukuran surang io dibulek-i, ukuran basamo iyo di paiyoan.
                       97) Baa nyo lai nangko kini, karano kami dek lai baduo batigo, kami ambiak jalan baiyo, kato bamolah.
                       99) Mananti angku Datuak.
Dt. Sinaro   : 100) Rancak bana Angku Datuak

=====================================================================
Jeda. Dt. Malano kembali mencari kata mufakat untuk menjawab permintaan Dt. Sinaro. Setelah mufakat didapat, Dt. Malano menyampaikannya kepada Dt Sinaro.
-------------------------------------------------------------------------------------------
VII

Dt. Malano :  101) Ka bakeh Angku datuak rundiang bapulangan.
Dt. Sinaro   :  102) Lah tarang Angku Datuak.

Dt. Malano :   103) Parundingan ka dipulangkan madok ka bakeh Angku Datuak. Tadi panek baranti, patang bamalam. Parundingan kito antaro jo Angku datuak mancari bulek nan sagiliang, pipih nan atapiak, tantangan gayuang ka manyambuik, kato nan kamanjawab.
Dt. Sinaro   :  104)  Bana Angku Datuak.

Dt. Malano :  105)  Bulek nan kami giliang, pipih nan kami tapiak, tantangan gayuang  nan kamanyambuik io tatumpah ka badan diri.
106) Kok didanga parundingan Angku Datuak tadi nan katangah, nan kamanjadi buah kabanaran di Angku datuak ka tangah tadi. Karana nan dimukasuik nan lah sampai, nan di ama nan alah pacah. Kandak lah buliah pintak lah balaku. Cameh Angku indak kadapek, gamang Angku indak katibo.
107) Nan juo nak maurak selo jo maurak simpuah, nak dilapeh jo muluik nan manih, jo ati nan suci. Ka rumah kami surang-surang, sarato jo marapulainyo.
 108) Itu nan buah kabanaran?
Dt. Sinaro   :    109) Bana Angku Datuak.
                         110) Arok juo ka balabo, cameh juo kamarugi.

Dt. Malano :     111)  Kok disimak-an buah kabanaran Datuak tadi. Indak ado kurang kapanukuak, senteng ka pambilai. Bana nan kapambo lalu.
-------------------------------------------------------------------------------------------
VIII
112)      Jikok di kami silang nan bapangka karajo nan bapokok. Sabalun kandak dibari pintak dipalakukan, tantangan mamintak suko jo rela, tantangan hidangan nan ka tangah, kok indak di barih makan paek, kok indak dikuak makan tabang, kok indak elok  susun bak sinah. Kok indak elok barek bak sumpik, kok ladonyo kurang padeh, garamnyo kok kurang. Mintak dibarikan maaf kami jo  lera.
113)      Lai kandak Angku kami bari, pintak kami palakuan. Inda dipabiakan tagamang Angku doh.

Dt. Sinaro   :     113)   Sampai di Angku Datuak.
Dt. Malano :     114)   Dibilang alah.

Dt. Sinaro   :   115)    Tabialang dalam parundingan Angku Datuak tadi, kok makan indak saasam sagaram, minum indak salapeh auih. Kan baitu kecek Angku Datuak.
Dt. Malano :   116)    Bana

Dt. Sinaro   :   117)    Dek kami indak ado Angku Datuak.
118)          Adolo nan takilek di mato, kok tadi, kok pinang Angku Datuak basusun, kini lah centang palenang, kok nasi tadi panuah kiniko alah kosong, kok samba tadi banyak kini ko agak bakurang.
119)          Tantangan pado itu Angku Datuak, mohon jo maaf ambo pintak Angku Datuak.
Dt. Malano :   120)   Jadi bakeh Angku Datuak juo lah.
121)Kalau ado juo uweh-uweh nan majalni, satia nan indak
                                    kunjuang abih Angku Datuak, ka nan satu se kito pulangkan.
-------------------------------------------------------------------------------------------
IX
Dt. Sinaro   :   122)   Sudah, diparundiangan Angku Datuak.
123)  Alah siap marapulai kito Angku Datuak?
Dt. Malano :   124)  Alah, lah siap.

Dt. Sinaro   :   125)  Ma Angku Datuak?
Dt. Malano :   126)  Lai

Dt. Sinaro   :    127)
Alif jo nun tando ra
sukun jo amzah tando mati
rila jo maaf ambo pintak
wassalam jo maaf  panyudahi.
128) Assalamualaikum Angku Datuak
Dt. Malano :   129) Alaikumussalam

Dialog  selesai keluarga penganten putri bermasa penganten putra menuju ke rumah penganten putri.

Tidak ada komentar: